Terug naar: Online Courses
Al sinds Plato (en daarvoor natuurlijk) is er gesproken en gedacht over de relatie tussen kunst en ethiek. In deze zevendelige audiocollegereeks, ga ik in op hoe er door de eeuwen heen gedacht is over zaken als het recht van kunst op het overschrijden van morele normen en waarden en de morele verantwoordelijkheid van de kunstenaar. Door de eeuwen heen zijn hierover door filosofen verschillende standpunten ingenomen. Een aantal van die standpunten en de filosofische wortels ervan, onderzoek ik in deze collegereeks. Ik concentreer me daarbij op de volgende twee aspecten: (1) opvattingen over de morele verantwoordelijkheid van de kunstenaar en (2) opvattingen over de verhouding tussen kunst en moraal, in relatie tot de autonomie van de kunsten. De zeven delen van de collegereeks kunnen hieronder afgespeeld worden. Per college zijn er ook leesopdrachten. Stuur me gerust een bericht via het contactformulier hiernaast als je moeite hebt leesmateriaal te vinden.
Al sinds Plato (en daarvoor natuurlijk) is er gesproken en gedacht over de relatie tussen kunst en ethiek. In deze zevendelige audiocollegereeks, ga ik in op hoe er door de eeuwen heen gedacht is over zaken als het recht van kunst op het overschrijden van morele normen en waarden en de morele verantwoordelijkheid van de kunstenaar. Door de eeuwen heen zijn hierover door filosofen verschillende standpunten ingenomen. Een aantal van die standpunten en de filosofische wortels ervan, onderzoek ik in deze collegereeks. Ik concentreer me daarbij op de volgende twee aspecten: (1) opvattingen over de morele verantwoordelijkheid van de kunstenaar en (2) opvattingen over de verhouding tussen kunst en moraal, in relatie tot de autonomie van de kunsten. De zeven delen van de collegereeks kunnen hieronder afgespeeld worden. Per college zijn er ook leesopdrachten. Stuur me gerust een bericht via het contactformulier hiernaast als je moeite hebt leesmateriaal te vinden.
Eerste college: Inleiding
In het eerste college bespreken we de eeuwenoude relatie tussen kunst en ethiek en wat filosofen hierover gezegd hebben.
Tweede college: Kwesties en posities
In het tweede college bespreken we de kwesties die in debatten over kunst en ethiek centraal
staan en de verschillende posities die denkers door de eeuwen heen ten
opzichte van die kwesties ingenomen hebben.
Derde college: Immanuel Kant en Friedrich Schiller
In het derde college bespreken we het denken van Immanuel Kant en Friedrich Schiller voor wat betreft de relatie tussen kunst en ethiek.
Lezen: Immanuel Kant, uit: Over de schoonheid (Amsterdam: Boom Meppel, 1978): 8-20, 33-41; Friedrich Schiller, uit: Brieven over de esthetische opvoeding van de mens (Kampen: Kok Agora, 1994): 42-51, 59-70, 92-99.
Lezen: Immanuel Kant, uit: Over de schoonheid (Amsterdam: Boom Meppel, 1978): 8-20, 33-41; Friedrich Schiller, uit: Brieven over de esthetische opvoeding van de mens (Kampen: Kok Agora, 1994): 42-51, 59-70, 92-99.
Vierde college: Morele verbeelding
In dit vierde college gaan we in op het begrip morele verbeelding als een begrip waar kunst en ethiek samenkomen. We bespreken de kijk van John Dewey, Martha Nussbaum en Mark Johnson op dit begrip.
Lezen: John Dewey, uit: The Later Works 1925-1953 : Volume 10 : 1934 (Carbondale en Edwardsville: The Southern Illinois University Press, 1987): 9-25; John Dewey, uit: Art as Experience (New York: Penigree Books, 1980): 326-349; Martha Nussbaum, uit: Love’s Knowledge : Essays on Philosophical Literature (New York: Oxford University Press, 1990): 148-161; Mark Johnson, uit: Moral Imagination (Chicago & Londen: The University of Chicago Press, 1993): ix-xii, 1-12.
Lezen: Rüdiger Safrinski, uit: Het kwaad : Of het drama van de vrijheid (Amsterdam & Antwerpen: Atlas, 1998): 156-174; Laurence Bongie, uit: Sade : A Biographical Essay (Chicago en Londen: Chicago University Press, 1998): 281-300; Neil Schaeffer, Marquis de Sade. A Life (Harvard University Press, 2000): 336-366.
Lezen: Friedrich Nietzsche, De geboorte van de tragedie, paragraaf 1-5, 25; Frank Vande Veire, Als in een donkere spiegel (Amsterdam: Sun, 2002): 120-148.
Lezen: Henk Manschot, “Tussen zelfbehoud en verspilling : Batailles visie op het offer en de gemeenschap”, in: Laurens ten Kate (red.), Voorbij het zelfbehoud : Gemeenschap en offer bij Georges Bataille (Leuven en Apeldoorn: Garant, 1991): 19-34; Georges Bataille, uit: Literature and Evil (London & New York: Marion Boyars): ix- xi, 15-31; Georges Bataille, “Madame Edwarda”, in: Fred Botting en Scott Wilson (eds.), The Bataille Reader (Massachussets: Blackwell Publishers, 1998): 223-236.
Lezen: John Dewey, uit: The Later Works 1925-1953 : Volume 10 : 1934 (Carbondale en Edwardsville: The Southern Illinois University Press, 1987): 9-25; John Dewey, uit: Art as Experience (New York: Penigree Books, 1980): 326-349; Martha Nussbaum, uit: Love’s Knowledge : Essays on Philosophical Literature (New York: Oxford University Press, 1990): 148-161; Mark Johnson, uit: Moral Imagination (Chicago & Londen: The University of Chicago Press, 1993): ix-xii, 1-12.
Vijfde college: D.A.F. de Sade
In het derde college bespreken we het denken en het literaire werk van D.A.F. de Sade voor wat betreft de relatie tussen kunst en ethiek.Lezen: Rüdiger Safrinski, uit: Het kwaad : Of het drama van de vrijheid (Amsterdam & Antwerpen: Atlas, 1998): 156-174; Laurence Bongie, uit: Sade : A Biographical Essay (Chicago en Londen: Chicago University Press, 1998): 281-300; Neil Schaeffer, Marquis de Sade. A Life (Harvard University Press, 2000): 336-366.
Zesde college: Friedrich Nietzsche
In het zesde college bespreken we het denken van Friedrich Nietzsche voor wat betreft de relatie tussen kunst en ethiek.Lezen: Friedrich Nietzsche, De geboorte van de tragedie, paragraaf 1-5, 25; Frank Vande Veire, Als in een donkere spiegel (Amsterdam: Sun, 2002): 120-148.
Zevende college: Georges Bataille
In het zevende college bespreken we het denken en het literaire werk
van Georges Bataille voor wat betreft de relatie tussen kunst en ethiek.Lezen: Henk Manschot, “Tussen zelfbehoud en verspilling : Batailles visie op het offer en de gemeenschap”, in: Laurens ten Kate (red.), Voorbij het zelfbehoud : Gemeenschap en offer bij Georges Bataille (Leuven en Apeldoorn: Garant, 1991): 19-34; Georges Bataille, uit: Literature and Evil (London & New York: Marion Boyars): ix- xi, 15-31; Georges Bataille, “Madame Edwarda”, in: Fred Botting en Scott Wilson (eds.), The Bataille Reader (Massachussets: Blackwell Publishers, 1998): 223-236.
